Thực tế, những cảnh báo về việc thắt chặt xuất khẩu chip đã được Nhà Trắng nhắc đến trong nhiều tháng qua. Và giờ đây, hành động cụ thể đã được triển khai, nhắm thẳng vào việc ngăn chặn hàng tỷ đô la giá trị chip tiên tiến của Nvidia và AMD "đổ bộ" vào Trung Quốc.
Một trong những "ngòi nổ" cho động thái này được cho là sự trỗi dậy mạnh mẽ của startup DeepSeek, một công ty Trung Quốc đã trình làng mô hình AI ấn tượng với hiệu năng cao nhưng tiêu tốn ít tài nguyên tính toán hơn. Thành công này dường như đã "thức tỉnh" Washington về năng lực cạnh tranh ngày càng tăng của Trung Quốc trong lĩnh vực AI.
Đối với Nvidia, dù thị trường Trung Quốc chỉ chiếm một phần trong tổng doanh thu, những hạn chế mới này chắc chắn sẽ "dập tắt" những nỗ lực duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh tại đây. Phản ứng của thị trường là minh chứng rõ ràng: cổ phiếu Nvidia và AMD đồng loạt giảm mạnh, kéo theo sự sụt giảm của thị trường chứng khoán.
CEO Jensen Huang vẫn thể hiện sự kiên trì với thị trường tỷ dân này khi đích thân đến Bắc Kinh gặp gỡ các quan chức Trung Quốc. Tuy nhiên, liệu sự "mặn nồng" này có thể vượt qua được "lằn ranh đỏ" mà chính phủ Mỹ đang dựng lên?
Lệnh hạn chế mới nhắm trực tiếp vào các dòng chip chủ lực của Nvidia như H20 và MI308 của AMD. Theo giới phân tích, cuộc chiến AI Mỹ - Trung đang ngày càng giống một cuộc chiến thương mại thứ hai, với những nước cờ khó đoán và đầy cứng rắn từ phía Mỹ.
Những diễn biến gần đây cho thấy sự "khó ở" của Washington đối với sự phát triển công nghệ của Trung Quốc. Việc áp thuế rồi lại miễn thuế, sau đó bất ngờ áp đặt lệnh hạn chế mới lên Nvidia đã tạo ra một môi trường kinh doanh đầy bất ổn.
Ngay sau khi công bố kế hoạch xây dựng siêu máy tính AI tại Texas, Nvidia đã phải "ngậm ngùi" thông báo về khoản lỗ chi phí tiềm ẩn lên đến 5,5 tỷ USD do tác động của lệnh cấm. Rõ ràng, những thay đổi chính sách đột ngột đang gây ra những tổn thất không nhỏ cho các doanh nghiệp công nghệ Mỹ có tham vọng dài hạn tại thị trường Trung Quốc.
Chính quyền Trump lý giải rằng, sự phát triển AI hiện nay tập trung vào khả năng suy luận (inference), và chip H20 của Nvidia lại tỏ ra quá hiệu quả trong lĩnh vực này. Điều này đã làm dấy lên lo ngại về việc công nghệ Mỹ có thể vô tình "tiếp sức" cho sự phát triển AI của đối thủ.
Tuy nhiên, Nvidia lại có lý lẽ riêng. Họ cho rằng doanh thu từ thị trường Trung Quốc là nguồn lực quan trọng giúp công ty duy trì vị thế dẫn đầu trong cuộc đua AI toàn cầu. Hơn nữa, họ cảnh báo rằng Trung Quốc hoàn toàn có khả năng tự sản xuất các loại chip tương đương.
Thực tế cho thấy, các khách hàng Trung Quốc đã ráo riết mua chip Nvidia trong những tháng đầu năm 2025 để "đón đầu" lệnh cấm. Điều này cho thấy nhu cầu mạnh mẽ của thị trường tỷ dân đối với công nghệ AI tiên tiến. Nếu lệnh cấm được thực thi mà không có sự điều chỉnh, nó có thể sẽ "bóp nghẹt" sự phát triển AI của Trung Quốc trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài, nó có thể thúc đẩy nước này tự chủ công nghệ và tìm kiếm các giải pháp thay thế.
Trong bối cảnh đó, Nvidia và AMD có thể phải đối mặt với những khoản lỗ đáng kể. Đồng thời, các công ty sản xuất thiết bị bán dẫn khác như ASML cũng đang cảm nhận được sự bất ổn gia tăng do căng thẳng thương mại Mỹ - Trung.
Liệu đây có phải là một nước cờ cao của Mỹ trong cuộc chiến AI, hay sẽ là một "ván bài" khiến chính các công ty công nghệ Mỹ phải trả giá? Thời gian sẽ trả lời.
