Nhiều người nghĩ hầm trú ẩn tận thế chỉ là chuyện phim viễn tưởng, nhưng với giới siêu giàu, đặc biệt là các ông trùm công nghệ như Mark Zuckerberg, Sam Altman hay Reid Hoffman, đây lại là khoản đầu tư thật sự.
Họ đang chi hàng trăm triệu USD để xây boongke, khu phức hợp ngầm và nhà “bảo hiểm tận thế”, giữa lúc thế giới lo ngại về AI, biến đổi khí hậu, chiến tranh và khủng hoảng xã hội.
Tại Hawaii, Zuckerberg được cho là xây khu phức hợp có hầm ngầm cực lớn, dù anh phủ nhận đó là “boongke ngày tận thế”. Trong khi đó, Reid Hoffman (LinkedIn) công khai thừa nhận sở hữu bất động sản “phòng ngừa tận thế” ở New Zealand, nơi được xem là thiên đường trú ẩn của giới công nghệ.
Nhiều người tự hỏi: “Phải chăng họ biết điều gì mà chúng ta không biết?”
Một số người ở Thung lũng Silicon thực sự lo ngại về tương lai công nghệ, đặc biệt là AI tổng quát (AGI) - dạng trí tuệ nhân tạo thông minh ngang hoặc vượt con người. Ilya Sutskever, đồng sáng lập OpenAI, từng nói: “Chúng tôi chắc chắn sẽ xây hầm trú ẩn trước khi phát hành AGI.”
Với họ, nỗi sợ không chỉ là robot nổi loạn. Mà là sự mất kiểm soát công nghệ, xung đột hạt nhân, đại dịch hay sự sụp đổ của trật tự xã hội, tất cả đều có thể khiến “boongke” trở thành vé an toàn duy nhất.
Tuy nhiên, không ít chuyên gia cho rằng đây là nỗi lo thái quá. Giáo sư Wendy Hall (ĐH Southampton) khẳng định: “AI hiện nay chưa thể có ý thức hay cảm xúc. Nó chỉ dự đoán và mô phỏng, chứ không thực sự hiểu.”
Cũng có người cho rằng “AGI” chỉ là chiêu marketing. Giáo sư Neil Lawrence ví von: “Nói về trí tuệ tổng quát giống như mơ về một chiếc xe vừa bay, vừa lặn, vừa chạy tốt như nhau, điều không thực tế.”
Theo họ, mối nguy trước mắt không phải “AI hủy diệt loài người”, mà là AI tái định hình quyền lực, việc làm và thông tin. Những rủi ro này đang diễn ra từng ngày, trong khi viễn cảnh tận thế còn xa.
Dù vậy, sự ám ảnh “chuẩn bị cho ngày xấu nhất” của các tỷ phú vẫn phản ánh một thực tế khác: sợ hãi mất quyền kiểm soát. Trong thời đại mà chính họ tạo ra công nghệ vượt tầm hiểu biết con người, việc xây hầm trú ẩn không chỉ là bảo hiểm sinh tồn mà còn là biểu tượng quyền lực mới.
