Chiếc BMW đậu trước bệnh viện là minh chứng rõ nét cho sự thành đạt của một bác sĩ Mỹ sau nhiều năm học tập và rèn luyện. Nhưng đằng sau vẻ hào nhoáng ấy là một thực tại u ám mà The Economist vừa vén màn trong bài phân tích mới đây.
Mức lương đáng mơ ước và nỗi đau nghề nghiệp
Theo báo cáo của Medscape năm 2023, bác sĩ Mỹ có thu nhập trung bình lên tới 352.000 USD mỗi năm, con số khiến nhiều đồng nghiệp ở các quốc gia phát triển khác phải ngưỡng mộ. Ngay cả với bác sĩ đa khoa, mức lương 242.000 USD vẫn vượt xa các đồng nghiệp tại Anh hay Đức.
Thế nhưng, khảo sát quy mô lớn của The Commonwealth Fund trên 11.000 bác sĩ tại 10 quốc gia phát triển đã phơi bày một nghịch lý đáng báo động: 43% bác sĩ Mỹ thừa nhận họ đang trong tình trạng kiệt sức. Con số này cao hơn hẳn mọi quốc gia khác trong nghiên cứu, kể cả Anh với hệ thống y tế công đang quá tải, nơi chỉ có khoảng một phần ba bác sĩ đa khoa báo cáo tình trạng tương tự.
Bác sĩ Revathi Ravi, chuyên gia nội khoa và nhi khoa tại Boston, gọi đây là "bí mật mở" trong giới y. Cô từng nghiêm túc cân nhắc việc bỏ nghề khi phải đối mặt với những yếu tố độc hại từ môi trường làm việc. Nhiều đồng nghiệp của cô cũng trong cảnh tương tự, mặc dù họ bước vào nghề với lý tưởng cao đẹp theo lời thề Hippocrates.
Celli Horstman, đồng tác giả báo cáo của The Commonwealth Fund, chỉ ra rằng vấn đề không nằm ở chuyên môn y khoa. Gánh nặng thực sự là khối lượng công việc hành chính khổng lồ mà các bác sĩ phải gánh vác. Họ dành quá nhiều thời gian cho việc lập biểu đồ bệnh án phức tạp, trả lời hàng loạt email, và đặc biệt là những cuộc "đấu tranh" kéo dài với các công ty bảo hiểm để giành quyền lợi thanh toán cho bệnh nhân.
Hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử vốn được kỳ vọng sẽ đem lại sự tiện lợi, nhưng lại trở thành gánh nặng lớn nhất. Các nghiên cứu cho thấy bác sĩ gia đình phải dành gần một giờ mỗi ngày chỉ để xử lý tin nhắn từ bệnh nhân. Bác sĩ Tait Shanafelt từ Đại học Stanford nhận định đại dịch Covid-19 đã làm tình hình trở nên tồi tệ hơn. Sự bùng nổ của các ứng dụng khám chữa bệnh từ xa đã tạo ra "cơn sóng thần tin nhắn" đổ vào hộp thư của bác sĩ, xóa mờ ranh giới giữa công việc và cuộc sống cá nhân.

Ảnh minh họa: PharmD Live
Cái giá phải trả
Tình trạng kiệt sức không chỉ ảnh hưởng đến đời sống bác sĩ mà còn đe dọa an toàn người bệnh. Số liệu y khoa chỉ ra các bác sĩ trong tình trạng kiệt sức có nguy cơ mắc sai lầm chuyên môn cao gấp đôi. Họ cũng có xu hướng nghỉ việc hoặc chuyển nghề cao hơn đáng kể.
Về mặt kinh tế, một phân tích năm 2019 ước tính chi phí liên quan đến thay thế nhân sự và giảm giờ làm do kiệt sức khiến hệ thống y tế Mỹ mất khoảng 4,6 tỷ USD mỗi năm. Con số này tương đương 7.600 USD cho mỗi bác sĩ đang hành nghề.
Tìm kiếm lối thoát
Giới chuyên gia đang hướng tới các giải pháp mang tính hệ thống thay vì chỉ dựa vào khả năng chịu đựng cá nhân. Mô hình của Australia với nền tảng hành chính tập trung đang được nghiên cứu để học hỏi. Jen Brull, Chủ tịch Học viện Bác sĩ Gia đình Mỹ, đặt niềm tin vào trí tuệ nhân tạo trong việc tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại như lập hồ sơ hay mã hóa dữ liệu.
Quan trọng hơn, cách tiếp cận vấn đề đã thay đổi căn bản. Bác sĩ Ravi nhớ lại một thập kỷ trước, giải pháp được đưa ra thường là khuyên các bác sĩ "thực hành chánh niệm" để tự giảm căng thẳng. Nhưng giờ đây, ngành y đã nhận ra rằng vấn đề nằm ở hệ thống, chứ không phải ở sức chịu đựng của cá nhân.
Trong khi chờ đợi những cải cách lớn, các bác sĩ như Ravi vẫn đang nỗ lực qua các khóa huấn luyện kỹ năng đối phó với áp lực. Nhưng họ biết rõ đó chỉ là giải pháp tạm thời cho một cuộc khủng hoảng mang tính cấu trúc, một vấn đề cần được giải quyết từ gốc rễ nếu nền y tế Mỹ muốn giữ chân những người thề nguyện cứu người.