Giới siêu giàu công nghệ đang âm thầm xây dựng các khu trú ẩn, được gọi là "bảo hiểm tận thế". Từ những hầm ngầm của Mark Zuckerberg đến những lời cảnh báo từ chính những người tạo ra AI, một nỗi sợ hãi về thảm họa toàn cầu, đặc biệt là "tận thế công nghệ", đang lan rộng.
Giới siêu giàu đua nhau "chuẩn bị cho ngày tận thế"
Nhiều ông lớn công nghệ được cho là đang mua đất và xây boong-ke riêng. New Zealand là điểm đến ưa thích.
Mark Zuckerberg: Tỷ phú này đã xây dựng khu tổ hợp khổng lồ Koolau Ranch tại đảo Kauai (Hawaii), rộng hơn 5,6 triệu m². Dự án bao gồm một khu trú ẩn bí mật với nguồn năng lượng và thực phẩm tự cung, tự cấp. Dù Zuckerberg phủ nhận và gọi đó là "tầng hầm nhỏ", nhưng việc ông sở hữu 11 căn nhà liền kề tại Palo Alto, cùng tin đồn về 650 m² không gian ngầm, khiến nhiều người gọi đó là "hang dơi của tỷ phú".
Reid Hoffman (đồng sáng lập LinkedIn) tiết lộ rằng một nửa giới siêu giàu đã có kế hoạch tương tự.
Câu hỏi đặt ra: Họ đang lo sợ điều gì? Chiến tranh hạt nhân? Biến đổi khí hậu? Hay một thảm họa nhân tạo mà phần còn lại của thế giới chưa lường tới?
AI: Mang lại thiên đường hay địa ngục?
Sự trỗi dậy của Trí tuệ Nhân tạo (AI) đã khiến nỗi lo sợ về tận thế công nghệ lan rộng, thậm chí từ chính những nhà khoa học hàng đầu.
Lời cảnh báo từ OpenAI: Ilya Sutskever – nhà khoa học trưởng của OpenAI – là một trong những người lo lắng nhất về việc đạt đến "trí tuệ nhân tạo tổng quát" (AGI). Ông được cho là đã gợi ý rằng OpenAI nên xây một hầm trú ẩn ngầm cho các nhà khoa học chủ chốt trước khi công bố AGI.
"Chúng ta nhất định phải xây boong-ke trước khi ra mắt AGI.”
Dự đoán về AGI: Sam Altman (CEO OpenAI) từng tuyên bố AGI sẽ xảy ra "sớm hơn mọi người tưởng". Những người theo thuyết "điểm kỳ dị" (singularity) tin rằng máy móc sẽ sớm vượt qua trí tuệ con người, buộc nhân loại phải giao quyền lãnh đạo cho nó.
Hai mặt của siêu trí tuệ:
Mặt sáng: Elon Musk dự đoán AI siêu trí tuệ có thể mang lại “thu nhập cao phổ quát”, giải quyết bệnh nan y và tạo ra kỷ nguyên thịnh vượng.
Mặt tối: Các chuyên gia lo sợ công nghệ này có thể bị khủng bố chiếm dụng, hoặc tệ hơn, nó tự quyết định rằng nhân loại là vấn đề và xóa sổ chúng ta. Tim Berners-Lee – cha đẻ của World Wide Web – cảnh báo: “Nếu nó thông minh hơn bạn, thì nhất định phải kiểm soát được nó. Và phải có nút tắt.”
Tận thế hay ảo tưởng tập thể?
Mặc dù nỗi sợ hãi về AGI đang thúc đẩy giới tỷ phú đào hầm, nhiều chuyên gia học thuật lại cho rằng cuộc tranh luận này chỉ là ảo tưởng và chiêu marketing.
Phản bác từ học thuật: Giáo sư Neil Lawrence (ĐH Cambridge) cho rằng AGI là vô lý, giống như "phương tiện tổng quát." Ông tin rằng AI hiện tại tuy mạnh, nhưng không có cảm xúc hay nhận thức thật sự.
Thiếu khả năng tự nhận thức: Các chuyên gia giải thích rằng AI hiện chỉ là mô hình ngôn ngữ lớn, học từ dữ liệu và dự đoán mẫu. Chúng không có khả năng tự nhận thức (consciousness) – thứ tạo nên trí tuệ thật sự của con người.
Nỗi sợ thực sự: Theo các chuyên gia, công nghệ hiện nay đã đủ mạnh để cách mạng hóa thế giới, nhưng thay vì tập trung cải thiện đời sống, giới công nghệ lại mải mê theo đuổi giấc mơ AGI.
Suy cho cùng, giữa những tin đồn về boong-ke và "bảo hiểm tận thế", có lẽ nỗi sợ lớn nhất của nhân loại không nằm ở máy móc, mà ở chính sự sợ hãi của những người sáng tạo ra nó. Điều chúng ta cần đào sâu hơn cả, chính là khả năng hiểu chính mình.
