Tại sự kiện Watches & Wonders Geneva 2025 vừa qua, chúng tôi đã có dịp gặp gỡ ông Rainer Bernard - Giám đốc Nghiên cứu và Phát triển mảng đồng hồ tại Van Cleef & Arpels. Với góc nhìn sâu sắc từ một chuyên gia hàng đầu, ông Bernard đã chia sẻ những khía cạnh chưa từng được biết đến về quá trình chế tác và triết lý đằng sau những mẫu đồng hồ mới nhất của thương hiệu, nơi kỹ thuật chính xác hòa quyện cùng nghệ thuật thơ mộng.
Hành trình từ Kỹ sư cơ khí đến "Kiến trúc sư" của "Poetry of Time"
Rainer Bernard chính thức gia nhập Van Cleef & Arpels vào năm 2011. Ông sở hữu bằng Kỹ sư (1994) và Tiến sĩ Kỹ thuật Cơ khí (1999) từ Đại học Kỹ thuật Munich, Đức. Trước khi đến với thế giới đồng hồ, ông từng đảm nhiệm vai trò Kỹ sư cấp cao và Giám đốc phát triển hệ thống linh kiện quang học tại Mỹ, sau đó chuyển đến Pháp tham gia dự án chế tạo laser công suất cao.
Năm 2006, ông gia nhập tập đoàn Richemont với vai trò Giám đốc Kỹ thuật Cơ khí tại Piaget, chuyên trách thiết kế chi tiết đồng hồ. Nhờ chuyên môn kỹ thuật xuất sắc cùng niềm đam mê sáng tạo, ông đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển của ngành chế tác đồng hồ và các cơ cấu chuyển động tinh xảo tại Van Cleef & Arpels, hiện thực hóa triết lý cốt lõi của Maison: "Poetry of Time" (Thơ ca của thời gian).
Đồng hồ: Không chỉ là công cụ đo lường, mà là trang sức kể chuyện
Khi được hỏi về yếu tố biến một chiếc đồng hồ từ công cụ kỹ thuật thành tác phẩm nghệ thuật cuốn hút, ông Bernard nhấn mạnh: "Van Cleef & Arpels vốn là bậc thầy kim hoàn cao cấp và là nhà chế tác đồng hồ xa xỉ từ ngày đầu thành lập. Do đó, theo cách diễn giải của chúng tôi ngày nay, đồng hồ không chỉ là công cụ đo thời gian mà còn là một món trang sức tinh xảo."
Ông cho biết thêm, thay vì mang nét nam tính vào đồng hồ nữ, Van Cleef & Arpels lại đặt câu chuyện làm trung tâm. "Chúng tôi muốn kể lên một câu chuyện về tình yêu dành cho cả nam lẫn nữ, rồi diễn giải câu chuyện ấy lên đồng hồ của mình bằng bất cứ điều gì cần thiết về mặt kỹ thuật, từ bộ máy đến chi tiết cơ học, đều được thiết kế để hiện thực hóa câu chuyện ấy một cách sống động và chân thực."
Tái hiện biểu tượng và kỹ thuật đột phá
Chia sẻ về hành trình tái hiện những thiết kế biểu tượng từ kho lưu trữ, ông Bernard cho biết Van Cleef & Arpels luôn tìm cảm hứng từ những chủ đề bất biến như tình yêu, thiên nhiên kỳ thú, thiên văn học, thơ ca hay vũ điệu ba lê. "Kho lưu trữ của thương hiệu cũng là nguồn cảm hứng quý giá, nhưng chúng tôi không chỉ nhìn về quá khứ. Đội ngũ luôn sáng tạo những chương mới, kết hợp giữa cội nguồn và ý tưởng hiện đại."
Một ví dụ điển hình là mẫu đồng hồ Cadenas phiên bản mới nhất, có nguồn gốc từ 90 năm trước do Renée Puissant, con gái nhà sáng lập và Giám đốc Nghệ thuật đầu tiên của Maison, sáng tạo. "Thiết kế của Cadenas là một ý tưởng rất hiện đại thời bấy giờ, biến móc khóa thành món trang sức kiêm đồng hồ táo bạo. Qua gần một thế kỷ, Cadenas vẫn giữ trọn tinh thần nguyên bản dù được tinh chỉnh nhẹ, kết hợp dây đeo cá sấu mang vẻ ngoài độc đáo, vừa cổ điển vừa mới mẻ, khiến người xem bất ngờ nhận ra: 'Ồ, đây là một chiếc đồng hồ!'"
Về kỹ thuật đột phá, ông Bernard bày tỏ niềm tự hào lớn nhất không nằm ở một kỹ thuật cụ thể, mà ở cách đội ngũ biến câu chuyện thành hiện thực. "Ví dụ như mẫu Bal des Amoureux mới, nơi chúng tôi khắc họa hình ảnh đôi tình nhân ngay trên mặt số đồng hồ. Khi kích hoạt cơ chế automaton, họ sẽ khiêu vũ, di chuyển cùng nhau rồi nghiêng người trao nhau nụ hôn đầy lãng mạn." Để đạt được điều này, đội ngũ đã phải dành 4 năm để phát triển một bộ máy cơ phù hợp hoàn hảo, đồng thời hoàn thiện tỉ mỉ các khớp nối ở cánh tay, bàn tay và hông của nhân vật để tạo chuyển động linh hoạt. "Đó là điều khiến tôi thật sự tự hào, vì thành quả không chỉ nằm ở mặt kỹ thuật, mà ở việc chúng tôi đã hiện thực hóa một ý tưởng chưa từng có, mang đến trải nghiệm đầy cảm xúc."
Tương lai của Poetic Complications và sự cân bằng giữa chính xác và thơ mộng
Khi nhìn về tương lai, ông Bernard tiết lộ rằng bộ sưu tập Poetic Complications luôn là trọng tâm của Van Cleef & Arpels. "Chúng tôi đang ấp ủ rất nhiều câu chuyện mới, từ thiên văn học đến vô số chủ đề khác, tất cả đều được hiện thực hóa với sự sáng tạo và kỹ thuật đỉnh cao."
Về Planétarium Automaton, ông giải thích cách cân bằng độ chính xác tuyệt đối của các chuyển động thiên thể với sức hấp dẫn đầy chất thơ. "Chúng tôi đã tính toán rất tỉ mỉ để mỗi bánh răng đều đảm bảo độ chính xác ở cấp độ thiên văn. Các hành tinh được chế tác từ đá quý, chuyển động đúng chu kỳ thực... yếu tố cần đảm bảo độ chính xác ở đây là thời gian quay mà không phải tốc độ quay, điều này được chúng tôi áp dụng cho tất cả hành tinh hiện diện trên mặt số đồng hồ kể cả mặt trăng, tạo nên sự kết hợp hoàn hảo giữa chính xác kỹ thuật và vẻ đẹp thơ mộng."
Tình yêu với đồng hồ: Từ tuổi thơ đến "công việc trong mơ"
Rainer Bernard chia sẻ tình yêu của ông với đồng hồ bắt nguồn từ ngôi nhà đầy đồng hồ treo tường do cha ông sưu tầm. Khoảng thời gian 5 năm làm việc tại bộ phận kỹ thuật của Piaget là khởi đầu thuận lợi, và khi chuyển đến Van Cleef & Arpels, ông cảm thấy "đã thực sự tìm thấy công việc trong mơ của đời mình. Tôi đang ở đúng nơi bản thân cần."
Khi được hỏi chiếc đồng hồ nào khiến ông tự hào nhất trong số các sáng tạo gần đây, ông Bernard cho rằng rất khó để trả lời vì mỗi bộ máy đều mang những thách thức riêng. "Với Bal des Amoureux, chúng tôi đã cùng tìm ra cách thức để tạo nên chuyển động nhẹ nhàng cho nụ hôn của đôi tình nhân, một điều chưa từng có. Thành công này không chỉ thuộc về tôi mà là của cả đội, khi chúng tôi cùng nhau biến ý tưởng thành hiện thực."
